O Barco é a capital comarcal de Valdeorras e é ademais o centro comercial e de servizos. A vila ten a aparencia dunha pequena cidade que se abre ante nós de forma inesperada con edificios de ata nove pisos de altura no seu centro urbano e, cando nos mergullamos nas súas rúas, sorprenderá tamén a atarefada vida comercial da vila.
#PaseaOBarco
Pasea por O Malecón, descubre a Casa Grande de Viloira, admira a Vila de O Castro…
No Barco atoparás rutas para camiñar, que podes descargar en FOLLETOS DIXITAIS
Os restaurantes onde poder gozar do bo comer os descubrirás en ONDE COMER
Tamén dispós dunha Guía de Restauración do Barco en FOLLETOS DIXITAIS onde accederás aos contactos de restaurantes, aloxamentos, comida para levar, actividades acuáticas, enolóxicas e moito máis.
Atoparás no Barco zonas de baño, patrimonio civil e relixioso, Natureza, fantásticos miradoiros, vida comercial… todo o que necesitas para relaxarte e gozar do noso entorno.
O MALECÓN
Se vas ao Barco o primeiro que tes que visitar é O Malecón. Ao longo de máis de un kilómetro poderás deixarte lvar pola vista do río e das súas beiras que che acompañarán nun agradable paseo entre o verde da herba e as árbores, e a azul da auga e o ceo. Encantarache observalo todo: os patos, as garzas, as londras, os paxaros, os salgueiros, os sauces choróns e a herba… todo a pé do río Sil.
Dispoñemos dun percorrido chamado #PaseaOBarco que podes descargar en FOLLETOS DIXITAIS que consta de 8 puntos informativos ao longo do Paseo do Malecón con peanas de acero cortén con información sobre os elementos, o entorno e a historia do Barco. Tamén inclúe fotos, montaxes de audio e vídeo dentro dos códigos qr que atoparás en cada un deles.
Se ademais de pasear queres saber máis do noso pobo non dubides en facer este percorrido que poderás realizar en menos dunha hora.
A praia fluvial máis antiga da provincia de Ourense espérache para relaxarche nos meses de verán e rebaixar o calor o resto do ano poderás gozar tamén desta paraxe a pé de río atemporal que che gustará en cada estación do ano.
O Malecón, no centro mesmo do Barco, ofrece á veciñanza e tamén aos visitantes un lugar de lecer e goce envexable, xa que conta con parques infantís, bares, restaurantes, praia fluvial, carril bici, piscinas, skate park, etc. No seu percorrido ao longo do paso do río pola vila encantaranche as súas terrazas, a súa esencia de río e a súa xente.
O río Sil é un todo coa vila do Barco e o mellor lugar para descubrilo é O Malecón.
Esta casa señorial con case catro séculos de historia, foi construída en 1637 e a súa historia está ligada á familia Quiroga.
A casa estivo relacionada nos seus inicios co rei suevo Recaredo I pero desde o século XVIII estivo vinculada á familia Quiroga e en concreto, dentro da longa estirpe deste coñecido apelido, á rama familiar de San Miguel de Montefurado.
A casa foi arranxada por Diego II de Quiroga converténdose así no seu domicilio. Con José Quiroga chegou a vivenda á súa época de maior esplendor.
A edificación é de planta rectangular, embelecida con pedra vermella típica da zona e conta con dous patios interiores, capela e adega abovedada. A fachada principal, orientada á praza de Otero Pedraio, é a de maior interese arquitectónico.
Os xardíns da Casa Grande, son singulares e contan cunha entrada de altos bananeiros traídos de América. Non faltan os loureiros e tampouco o frondoso Magnolio, típica árbore nas casas señoriais tipo pazo da época.
Tras moitos séculos de historia da casa, con diferentes propietarios pero sempre vinculados coa familia Quiroga, Elena de Quiroga e Valcarce e Marcelino Suárez foron os últimos donos en vivir na casa de forma habitual. Tras a súa marcha do inmoble, o edificio quedou abandonado.
Destacar a figura de Elena de Quiroga e Abarca, escritora e novelista, e segunda muller en ocupar un asento na Real Academia Española, que viviu aquí a súa infancia tras a morte da súa nai e ata a súa adolescencia e que sempre fixo promoción das súas orixes de Valdeorras.
Xunto coa inauguración da estrada Ponferrada-Ourense, no ano 1902 inaugurouse tamén a Ponte de San Fernando e deixou de empregarse a Barca do Sil para cruzar o río.
Pero ao final “o río colle o que é del”, e iso sabémolo ben a veciñanza do Barco como ao recordar o que ocorreu na riada que o 27 de decembro de 1959 derrubou a ponte de San Fernando, ata ese momento un sinal emblemático da vila. Co seu derrubamento, a ponte levou a vida de Manuel Conde “O Monfortino”, zapateiro na rúa de San Roque, que fora a mirar se o perigo era tanto como dicían. Agustín Isla, veciño de Viloira, salvou a vida polos pelos cando correu para poñer a súa vida a salvo vendo que a ponte caía e quedando as súas pernas colgando no baleiro.
20210514_135205
20210514_134904
20210514_134943
20210514_134959
20210514_135006
Durante anos, os restos da antiga ponte quedaron derrubados no Sil, con parte dos seus piares aínda ao descuberto e ata eles nadaba o público infantil e adulto que gozaba do río. Hoxe, queda daquela ponte, o miradoiro da Ponte de San Fernando que nos permite ter unha perspectiva estupenda das augas do Sil.
As casas da Rúas Real, de San Roque e San Mauro forman o Casco Vello do Barco. Se te sitúas na propia Praza Maior, de costas ao río, verás o antigo casino da vila que recoñecerás pola súa pedra vermella na fachada e tamén divisarás a torre da Igrexa de San Mauro, un referente do skyline da vila.
A praza Maior preséntase aberta ao río coma se fose ao mar, e desde o seu balcón podes admirar o paso do Sil e divisar o porto da Barca, lugar no que a antiga barca de Viloira pasaba á veciñanza dun lado ao outro do río, sendo o xerme da vila alá polas primeiras décadas do século XVI. O nome do Barco de Viloira conservouse ata ben entrado o século XVII.
O mellor é gozar sen présa do ambiente da praza tomando algo, sentándote nos seus bancos ou asistindo a unha actividade cultural ou festiva das que levan a cabo nela!
O conxunto monumental do Castro conserva as ruínas do castelo co seu torreón e complétase coa Casa Grande ou Casa Carballo, próxima á fortaleza medieval e o Pazo de Flórez ou Pazo do Castro, na mesma entrada da vila.
A Vila do Castro, está situada nun promontorio de 400 metros de altura sendo un enclave estratéxico desde a antigüidade como lugar de vixilancia desde o que podía verse o tránsito de xente e mercadorías que circulaban polas vías de comunicación que pasaban pola comarca. Valdeorras, lugar de paso para a meseta e entrada a Galicia desde León, estaba cruzada pola famosa vía romana denominada Vía Nova ou vía XVIII que unía a cidade portuguesa de Braga con Astorga e que era vital para recoller ao seu paso o ouro da nosa comarca e do Bierzo, para levalo ata Roma.
Pero a vila do Castro, a poboación máis importante do territorio na época medieval e sede administrativa durante varios séculos, xa era considerada estratéxica polos antigos poboadores e nela atopáronse restos dun asentamento castrexo que data de fai uns 2.500 anos e que quizá sexa o xerme da Vila do Barco. As escavacións arqueolóxicas que se fixeron na contorna da torre, puxeron ao descuberto estas orixes bimilenarios do Castro: un grupo de cabanas que se superpoñen no tempo, aparecendo bases das primeiras chozas prerromanas de palla e barro e posteriores construcións de pedra circulares e rectangulares, que responden ás dúas fases de ocupación romana, (século I-II D. C. e III-IV D. C), sendo excedidas posteriormente por construcións medievais e polo propio castelo. Na rehabilitación que realizou o concello do Barco creouse unha praza xunto á torre onde se representa a pegada arqueolóxica do castro romano.
Miradoiro da Torre do castro
Un dos elementos máis destacados é a torre e Fortaleza do Castro, que xa contaba coa protección xenérica dos castelos españois do ano 1949 e que foi declarada Ben de Interese Cultural (B.I. C.) o 17/11/1994 coa categoría de Monumento. É ese mesmo ano foi doada ao Concello do Barco de Valdeorras. O conxunto pode visitarse sen necesidade de guía, dado que conta cunha serie de paneis explicativos, que informan das características do monumento.
Trátase dunha construción medieval do século XIV que sufriu destrucións e reconstrucións parciais, posiblemente derivadas das revoltas irmandiñas, pasando a finais do século XV a ser propiedade dos condes de Rivadavia. Sufriu novas reformas no século XVIII para o seu uso como cárcere e tras a supresión dos señoríos no século XIX, quedou desatendida, chegando a un estado de abandono e ruína.
No ano 2010, o Concello do Barco iniciou a rehabilitación do monumento consolidando a torre medieval e mantendo o seu carácter romántico de ruína. O edificio completouse cunha escaleira metálica de deseño actual, alternada con diferentes terrazas, que permiten tanto a contemplación da torre como, na súa parte máis alta, acceder ao miradoiro da torre que nos ofrece unhas impresionantes vistas da contorna.
Casa Carballo
Xunto á igrexa parroquial do Castro de Valdeorras poderemos ver unha gran casa señorial de forma rectangular onde destaca a arcada do balcón da parte do val e os escudos de armas da fachada principal. O edificio esta realizado coa típica pedra vermella da comarca.
Pazo dos Flórez
Trátase doutra gran edificación situada nas proximidades da torre cuxo orixe se remonta ao ano 1630 fundada por Pedro Losada e Quiroga segundo podemos ver nunha inscrición que hai na capela do propio pazo.
Máis tarde pasou a mans dos Flórez, e permaneceu nas súas mans ata a nosa época testemuñado polos escudos de armas que aparecen na fachada principal do edificio, onde aparecen as cinco flores de lis, en ouro, en campo de azur, propias dos Flórez Losada.
Os últimos moradores foron os Marqueses de Esteva das Delicias, título con Grandeza de España, que habitaron o pazo ata que se converteu no que é na actualidade, un Hotel Monumento de 4 estrelas no que se combinan á perfección o seu pasado rústico e o seu confortable presente. O monumento non ofrece visitas a externas ao uso dos seus servizos.
A Pincheira de Fervenza tamén chamada Pincheira de Portomao, é unha caída de auga duns 25 metros de altura situada moi próxima ao pobo de Fervenza, a uns 7 quilómetros do Barco. Tras deixar o coche na zona destinada para elo, accederemos á pincheira tras camiñar 2,5 quilómetros desde o pobo de Fervenza ata o devandito enclave por unha pista de terra que transcorre entre prados e castiñeiros.
No medio do camiño, atoparémonos co Miradoiro da Pincheira que conta cunhas impoñentes vistas ao val do Sil.
A pincheira, situada nunha contorna natural de gran beleza, pode verse en calquera época do ano xa que sempre ten auga independentemente da estación na que nos atopemos. Os últimos metros que nos achegan a ela, amosan impresionantes vistas do caborco de louxa que nos leva ata a fervenza. Nese caborco existen os restos dunha antiga ferrería que foi o xerme da poboación de Fervenza.
No medio do paseo desde Fervenza ata a Pincheira de Portomao atoparemos un desvío á esquerda que nos indica a distancia ata o pobo de Correxais. Se collemos o desvío camiñaremos 3 quilómetros por un carreiro de montaña ata chegar á devandita poboación e no medio atoparémonos cun banco/miradoiro realizado a man polos veciños do pobo de Fervenza que nos ofrecerá unhas vistas de vertixe do val do río Sil ao seu paso polo Barco e Vilamartín.
No mesmo pobo de Fervenza augas arriba da pincheira de Portomao, pode visitarse un muíño fariñeiro que moeu ata os anos 90 ao que se accede desde o pobo e desde unha senda que o une co camiño á Pincheira de Fervenza.
Se queres ter unha boa vista panorámica da poboación do Barco tes que visitar o miradoiro de Alixo. Para chegar a el colleremos a estrada N-536 en dirección a Sobradelo desde O Barco e deseguido atoparemos o desvío á dereita que nos indica o camiño cara ao miradoiro.
Pola carreteira haberá que subir co vehículo uns 6 quilómetros costa arriba en forma de eses e chegaremos á poboación de Alixo. Alí deixaremos o coche fronte ao centro Social do Pobo que conta cunha praza cementada á súa ao redor que utilizaremos como aparcadoiro.
Desde aí, sepárannos uns 200 metros do miradoiro de Alixo, e camiñaremos entre castiñeiros centenarios e acompañados do silencio ou de algunha compañía de veciños ou foráneos. Tras o agradable paseo, descubriremos o miradoiro nunha pena ofrecéndonos unhas impoñentes vistas da vila do Barco, e do río Sil vindo desde Carballeda e desde a altura do seu alto enclave.
O Mosteiro de Xagoaza, un lugar silencioso e con gran encanto, atópase a poucos minutos do centro do Barco.
No lugar atoparémonos a igrexa de San Miguel de Xagoaza cuxa porta sur e a ábsida semicircular con xanela xerminada, deixan constancia da orixe románico da construción. A igrexa está datada no século XII e a cruz de Malta esculpida sobre a porta principal da igrexa lémbranos que foi un lugar administrado pola Orde de San Xoán de Xerusalén.
O Mosteiro, adxacente á igrexa, é unha sobria construción do Século XVIII, convertida en moderna adega para a elaboración de viños de godello que conta cunha adega-cova escavada na roca. A historia do Mosteiro de Xagoaza, agora ligada á unha adega, estivo moi relacionada co Camiño de Santiago sendo lugar de acubillo durante varios séculos de peregrinos que pasaban polo Camiño de Inverno na súa peregrinación a Santiago.
A contorna do río Mariñán, e a paraxe natural que rodea o Mosteiro e Igrexa de San Miguel de Xagoaza, son o complemento perfecto para realizar a visita a este conxunto arquitectónico. Seguindo o río augas arriba chegaremos a un lugar cheo de maxia: unha rústica ponte dun arco ao pé das ruínas dun muíño, que entre a densa vexetación e ao son das augas do río Mariñán, transportaranos a outro tempo.
Quizais a historia máis significativa da Casa do Río Cigüeño e dos seus señores é a súa especial relación coa figura do Santo Nazareno, patrón da vila do Barco. Aínda que pouco se sabe da orixe da figura, está documentada en 1690 a construción dunha capela na Casa de Riocigüeño para albergar a talla do santo Nazareno que era propiedade de Diego de Valcarce, pertencente á casa de Riocigüeño.
Descoñécese por tanto o autor da talla, pero o imaxinario popular pasou de pais a fillos mantendo a historia viva da imaxe. A lenda conta que a talla foi feita dun tronco que un día de tormenta arrastraban as augas revoltas do río Cigüeño e que os criados recolleron ao seu paso pola leira do mesmo nome. O dono da casa ordenou que o tronco fose usado para facer lume no seu propia lareira pero non houbo forza humana capaz de afundir o machado na cortiza do tronco polo que tiveron que desistir no seu empeño. Foi nese momento cando o dono da casa dispuxo que se fixese con el unha imaxe buscando a un artista que levase a cabo o traballo. Conta a historia, que cando o escultor dispúxose a tallar a madeira esta, ao contrario que antes, volveuse branda como a manteiga. E de aí, daquel tronco de lenda, creouse a imaxe do santo Nazareno que se venera no Barco cada 14 de setembro.
Chámase Casa de Río Cigüeño en honra ao arroio que pasa polas súas terras cruzando a leira na súa totalidade e que vai desembocar ao río Sil. O primeiro documento no que se fala da Casa de Riocigüeño ou Granxa de Riocigüeño é de 1597 polo que a súa construción é anterior a esta data e a súa historia primeira está ligada á familia Valcarce. En 1608, o matrimonio Valcarce vende a casa a Andrés de Prada, secretario do rei Don Juan de Austria, Alejandro Farnesio, Felipe II e II, considerado a figura histórica máis importante de Valdeorras de todos os tempos.
No século XIX a casa pasa a chamarse Casa Barreiras tras o matrimonio de Mª Carmen Pardo Sanmartino, filla de Joaquín Pardo Valcarcel, con José María de la Barrera e Montenegro, natural de Cospeito. O matrimonio ten tres fillos, deles será Francisco de la Barrera o que herde a casa e este deixaraa á súa vez en herdanza aos seus fillos tras a súa morte en 1967. Os catro fillos de Francisco, a través dun acordo urbanístico, ceden a casa ao concello do Barco para convertela en mobiliario urbano municipal. Agora é a sede da organización Cruz Vermella no Barco e doutras asociacións que comparten o espazo.
Non é orgullo senón destino, e Reporicelo estivo destinada a quedar baleira aló polos anos 60. E por que tan pronto? Invitámosvos a coñecer a aldea de Reporicelo.
Conduciremos ata a poboación de Oval e alí deixaremos o coche xunto a igrexa do pobo. A igrexa está situada á entrada, si accedemos pola localidade de Rubiá, e ao final, se accedemos desde o outro lado.
Desde este punto camiñaremos medio quilómetro ata chegar á aldea. O ambiente hai que vivilo. Existen restos de varias casas, da escola e un fermoso arroio que che encantará. Saltando polas pedras río arriba hai unha fonte de auga á que merece a pena chegar si vas en verán. En inverno igual mellor non intentalo que as pedras son moi esvaradías e leva máis auga o regato de Reporicelo.
Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.